Pali
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
3.6.0 Dhammikasuttaṃ
‘‘ … Gahaṭṭhavattaṃ pana vo vadāmi, yathākaro sāvako sādhu hoti;
Na hesa labbhā sapariggahena, phassetuṃ yo kevalo bhikkhudhammo.
Pāṇaṃ na hane na ca ghātayeyya, na cānujaññā hanataṃ paresaṃ;
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, ye thāvarā ye ca tasā santi loke.
Tato adinnaṃ parivajjayeyya, kiñci kvaci sāvako bujjhamāno;
Na hāraye harataṃ nānujaññā, sabbaṃ adinnaṃ parivajjayeyya.
Abrahmacariyaṃ parivajjayeyya, aṅgārakāsuṃ1 jalitaṃva viññū;
Asambhuṇanto pana brahmacariyaṃ, parassa dāraṃ na atikkameyya.
Sabhaggato vā parisaggato vā, ekassa veko na musā bhaṇeyya;
Na bhāṇaye bhaṇataṃ nānujaññā, sabbaṃ abhūtaṃ parivajjayeyya.
Majjañca pānaṃ na samācareyya, dhammaṃ imaṃ rocaye yo gahaṭṭho;
Na pāyaye pivataṃ nānujaññā, ummādanantaṃ iti naṃ viditvā.
Madā hi pāpāni karonti bālā, kārenti caññepi jane pamatte;
Etaṃ apuññāyatanaṃ vivajjaye, ummādanaṃ mohanaṃ bālakantaṃ.
Pāṇaṃ na hane na cādinnamādiye, musā na bhāse na ca majjapo siyā;
Abrahmacariyā virameyya methunā, rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.
Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare, mañce chamāyaṃ va sayetha sant hate;
Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ, buddhena dukkhantagunā pakāsitaṃ.
Tato ca pakkhassupavassuposathaṃ, cātuddasiṃ pañcadasiñca aṭṭhamiṃ;
Pāṭihāriyapakkhañca2 pasannamānaso, aṭṭhaṅgupetaṃ susamattarūpaṃ.
Tato ca pāto upavutthuposatho, annena pānena ca bhikkhusaṅghaṃ;
Pasannacitto anumodamāno, yathārahaṃ saṃvibhajetha viññū.
Dhammena mātāpitaro bhareyya, payojaye dhammikaṃ so vaṇijjaṃ;
Etaṃ gihī vattayamappamatto, sayampabhe nāma upeti deve’’ti.
Cūḷavaggo, Suttanipātapāḷi, Khuddakanikāye
1. See the simile, quoted in the introduction, in lesson 3.5.7 Rūpādivaggo - The One Thing that Upsets the Mind.
2. pāṭihāriyapakkhañca: pāṭihāriya + pakkhaṃ + ca: special festival (of the moon): observing the uposatha for three months continuously, of for at least one month during the rainy season.
Vocabulary
- aṅgārakāsu - [aṅgāra + kāsu] charcoal + pit
- apuññāyatanaṃ - [a + puñña + āyatanaṃ] not + merit + sphere, occasion
- asambhuṇanto - [a + sambhavati/smabhuṇoti (pr. p.)] not + to be able to, adequate
- atikkameyya - [atikkamati (opt.)] transgress, surpass
- aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ - [aṭṭhaṅgika + māha + uposathaṃ] eightfold + great + observances
- bhāṇaye - [bhāṇati (caus. opt.)] cause to speak
- cānujaññā - [ca + anujānāti (3. sg. pr. opt.)] and + permit, approve, consent to
- cātuddasī pañcadasī aṭṭhamī ca pakkhassa - 8th, 14th, and 15th. day of the fortnight
- chamāyaṃ - [(loc.)] on the earth, on the ground
- gahaṭṭhavattaṃ - [gahaṭṭha + vattati (pp.)] layperson + made: practice, duty
- gandhamācare - [gandhaṃ + ācare] perfume + performing, wearing
- ghātayeyya - [ghāteti (caus. opt.)] cause to kill
- gihī - householder
- hāraye - [hāreti (caus. opt.)] cause to take
- nānujaññā - [na + anujānāti (3. sg. pr. opt.)] not + permit, approve, consent to
- pakkhassupavassuposathaṃ - [pakkhassa + upavassa + uposathaṃ] fortnight + approach of the rainy season + observance
- parivajjayeyya - [pari + vajjayeyya (opt.)] should avoid, shun
- pāto / pātar - early (morning)
- payojaye - engaged in
- rocaye - [rocati (opt.)] please, find pleasure in
- saṃvibhajetha - [saṃvibhajati (opt. pl.)] divide, share
- santhate - [santharati (pp.)] spread, covered
- sapariggahena - [sa + pariggahena (instr.)] with + belongings, (married)
- susamattarūpaṃ - [su + samatta + rūpaṃ] well + accomplished + suitable, proper
- ummādana - [(f.)] maddening, mental aberration
- upavutthuposatho - [upavasati (pp.) + uposatho] having followed the uposatho
- vattayamappamatto - [vatta + yam + appamatto] practise + this + diligently
- vivajjaye - [vivajjeti (opt.)] shun, avoid, keep away from entire, complete